آشنايي با سيستم دوربين ها

عكاسي به معناي عام آن برسه محور دوربين ، مواد حساس به نور (فيلم) و نوار استوار است كه بدون هر يك از اين عوامل عكاسي غير ممكن خواهد بود .

دوربين : دوربينهايعكاسي امروزه تنوع بسيار چشمگيري از لحاظ سيستم و شكل ظاهري دارند ، اما پايه و اساس تمامي آنها اتاقك تا ريك است . اتاقك تا ريك از زمانهاي بسيار دور شناخته شده بود . در قرن يازدهم حسن بن هيثم دانشمند عرب اتاقك تاريك را براي رصد ستاره ها و مطالعه در خسوف و كسوف مورد استفاده قرار مي داد .

بعد ها اين وسيله طي جنگهاي صليبي به اروپا راه يافت و توسط لئوناردو داوينچي نابغة‌ قرن شانزدهم كمراابسكيور Camera Obscura نام گرفت .

اتاقك تاريك عبارت بود از اتاقكي كه فقط بر روي يكي از سطوح آن روزنة ريزي تعبيه شده بود ، نو ر از روزنه عبو ركرده وتصوير نسبتا‏ٌ واضح و وارونه اي بر روي سطح مقابل روزنه تشكيل مي داد . در واقع تصوير اتاقك تا ريك از نقاط بسيار ريز نوري تشكيل مي شود .( نه خطوط و يا سطوح نوري) ، به همين دليل در محاسبه و تعبيه قطر رو زنه دقت فراواني مي شود .

اگر قطر روزنه ريز تر از حد معمول باشد ، شعاعهاي نوري در محل روزنه افتراق پيدا مي كنند و با بزرگتر شدن روزنه ، نقاط نوري تداخل كرده و در نهايت وضوح تصوير از بين مي رود . پس از اندك زماني اتقك تاريك مورد استفاده عنقشان قرار گرفت ، بدين معني كه آنها صفحاتي را روي سطح مقابل روزنه مي چسباندند و تصويري را كه بر روي آن شكل مي گرفت ، طراحي مي كردند . تصوير بدست آمده به اين روش ، از پرسپكتيو بسيار صحيحي بر خوردار بود ، اما براي اين كار ، چون تصوير بسيار تاريك بود و نور كمي به داخل اتا قك مي تابيد لازم بود نقاشان مدت زيادي را در اين اتاقك باقي بمانند تا چشمشان به تاريكي عادت كند و قادر به ددن تصوير شود .

بعدها در سال1550 ايتالياييها روزنة اتاقك تاريك را به يك عدسي محدب مجهز كردند، با اين كار روشنايي و وضوح تصوير بسيار بهبود يافت و زمينه براي تغيير تحولهاي مهم

اين وسيله فراهم شد . در قرن هفدهم كه به علت كم حجم شدن اتاقك تاريك قابل حمل شده بود ، آينة 45درجه اي به آن افزوده شد . آينه نور منعكس شده از موضوع را بر روي صفحه اي واقع در داخل اتاقك انتقال مي داد و طراحان از تصوير بدست آمده استفاده مي كردند . بعدها نوع كوچكتري از اين اتاقكها به صورت تا شو ساخته شد كه آن را بر روي ميز يا محل تختي مي گذاشتند وعدسي آن را رو به موضوع قرار مي داد ند. نور با عبور از عدسي و شكسته شدن توسط آينه به صفحة شيشه اي مالتي واقع در سطح بالاي جعبه مي رسيد و تصوير بر روي اين صفحه تشكيل مي شد . اين وسيله به سرعت در مناطق عمومي و پاركها به كار گرفته شد و تاچندي پيش نيز برخي از عكاسان دوره گرد از آنها استفاده مي كردند .

اين پديده افراد زيادي را به فكر ثبت تصوير تشكيل شده در آن انداخت و فعاليت هاي مختلفي شروع شد . سرانجام در سال 1822 ژوزف نيسفورنيپس افسر بازنشسته فرانسوي موفق كه به ساخت داروي ثبوت شده بود ، اولين تصوير ثابت دنيا را بر روي كاغذ ثبت كرد . اين اختراع به سرعت توسط افراد ديگر تكميل شد ، اما به دليل آنكه در آن ايام دستگاه آگرانديسوري وجود نداشت ، براي ثبت هر موضوعي اتاقكي مناسب با ابعاد آن مي ساختند ، مثلا‏ُ براي عكاسي از يك واگن قطار از دوربين بسيار بزرگ موسوم به ”ماموتكمرا” سود مي جستند .

با گذشت ساليان متمادي ، اتقك تاريك تحولات بسيا ري يافت و به وسايل متعددي مجهز شده است تا سرانجام به شكل دوربين هاي امروزي درآمد . هر چند دوربين هاي عكا سي با طيف بسيار گسترده اي در مدل ، شكل ، اندازه و ماركهاي مختلف عرضه مي شوند ، اما در بسيار مشخصات اصولي مشتركندكه اين وجه اشتراك امكان طبقه بندي آنها را از چند لحاظ فراهم مي آورد .

عده اي دوربين ها را از لحاظ نوع و قطع فيلم مصرفي طبقه بندي كرده اند كه به ترتيب عبارتند از :

1ـ دوربين هاي قطع بزرگ ـ2ـ دوربين هاي قطع متوسط ـ3ـ دوربين هاي قطع كوچك ـ4ـ دوربين هاي مينوكسي يا كاراگاهي ـ5ـ دوربين هاي خاص

1ـ دوربين هاي قطع بزرگ : از اين دوربين ها به دليل دارا بودن حجم و وزن زياد در آتيله بر روي سه پايه استفاده مي شود و با فيلم هاي قطع بزرگ ( فليم تخت ) تك صفحه اي كار مي كنند . قطع فيلم هاي تخت در ابعاد 12*9 سانتي متر تا اندازه هاي حتي 40*30 سانتي متري ساخته مي شوند . هر يك از فيلم هاي تخت در محفظه اي به نام شا سي قرار مي گيرند و پس از تنظيم دوربين در محل شيشه تار گذاشته مي شوند در واقع دوربين هاي ويوكمرا از اين دسته اند .

2ـ دوربين هاي قطع متوسط : اين د وربين ها از حجم كمتر ي برخور دارند و به همين دليل آنها را علاوه بر ر وي د ست در فضاهاي غير آتليه اي مورد استفاده قرار مي دهند . قطع فيلم اين دوربين ها 120 است . فيلم هاي 120، به عرض 5/61 ميلي متر مي باشند و طول آنها ثابت است ، اما بسته به اندازة كادر دوربين ها تعداد متفاوتي را با آن عكاسيم مي كنند با اين فيلم ها دوربين هاي كادر 9*6 سانتي متري ، 9كادرودوربين هاي 6*6 ، 12 كادر و دوربين هاي 6*5/4 ، 16كادرعكسبرداري مي كنند .

3ـ دوربين هاي قطع كوچك : رايجترين دوربين هايي كه در حال حاضر مورد استفادة حرفه ايها و غير حرفه ايها قرار مي گيرند دوربين هايي هستند كه از قطع فيلم 135 و126 بر خوردارند . فيلم هاي 135 داراي عرض 35 ميلي متري هستند و در مورد دروبين هايي كه كادر 36*24 ميلي متري را عكسبرداري مي كنند فيلم هاي 20 ، 24 و 36 قطعه اي عر ضه مي شود و دوربين هايي كه كادر آنها 24*18 ميلي متري است با فيلم 36 قطعه اي ، 72 قطعه را عكسبرداري مي كنند .

4ـ دوربين هاي مينوكسي يا كاراگاهي : به آن دسته از دوربين ها اتلاق مي شود كه فيلم 110 مصرف مي كنند .

5ـ دوربين هاي خاص : شامل دوربين هاي پو لارويد و برخي از دوربين هاست كه كاربرد ويژه و تخصصي دارند . علاوه بر اندازه و قطع فيلم ها دوربين ها را از لحاظ نحوه تشكيل تصويردر ويزورنيز مقايسه كرده اند .

در دوربين هاي قطع بزرگ ، تصوير به صورت واژگون و چپ و راست ديده مي شود . در ويزور دوربين هاي قطع متوسط تصوير چپ وراست ديده مي شود و در دوربين هاي قطع كوچك تصوير هم جهت با موضوع است .

سرانجام آنكه دسته ديگر از طبقه بندي ها بر اساس سيستم ويزور و نحوه نورگير آنهاست. در اكثر دوربين هاي قطع بزرگ ويزور خاصي وجود ندارد و نور پس از عبور از لنز به سطح شيشه ماتي كه در محل قرار گرفتن فيلم واقع شده است بر خورد مي كند .

ويزور انعكاسي ( رفلكس ) : در دو از نوع دوربين ها از ويزورها انعكاسي استفاده مي شود .

1ـ سيستم تك لنز انعكاسي : در اين دوربينها تصويري كه در ويزور ديده مي شود ، از لنز دوربين دريافت شده است . نور با عبور از لنز به آيينه 45 درجه اي بر خور مي كند